رهیافتی بر طراحی پویا و آفرینش آثار مفهومی (کنکاشی در درس مقدمات طراحی معماری 2)

بیان مساله: آموزش دروس پایه از جمله دروس مقدمات طراحی معماری، جهت آشنایی دانشجویان با مؤلفه‌های طراحی معماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از کلید واژه‌هایی که دانشجویان معماری می‌بایست در فرآیند طراحی با آن آشنا شوند، کانسپت می‌باشد. در معماری، خلق کانسپت مرحله‌ای است که طی آن، نیازهای فیزیکی، شرایط محیطی و باورها به هم می‌پیوندند و به این ترتیب کانسپت‌ها، بخش مهمی از روند طراحی معماری را شکل می‌دهند. چگونگی انتخاب کانسپت و ایده متناسب با طراحی، از دغدغه‌های اصلی نوآموزان معماری در دروس پایه از جمله درس مقدمات طراحی معماری (2) می‌باشد. با توجه به اینکه دانشجویان معماری، در این درس برای اولین بار با طراحی مفهومی مواجه می‌شوند، نیاز به روش تدریس مناسب و ارائه تمرین‌هایی در جهت آشنایی مرحله-ای دانشجویان با کانسپت و ایده می‌باشد. در این پژوهش به بررسی سلسله‌مراتب طراحی مفهومی در درس مقدمات طراحی معماری (2) و رویکردهای غالب طراحی مفهومی در آثار دانشجویان در این درس پرداخته خواهد شد. سوال تحقیق: 1- سلسله‌مراتب طراحی مفهومی در درس مقدمات طراحی معماری (2) چگونه می‌باشد؟ 2- رویکردهای غالب طراحی مفهومی در آثار دانشجویان در درس مقدمات طراحی معماری (2) چیست؟ اهداف تحقیق: هدف اصلی این پژوهش، واکاوی کانسپت و ایده و چگونگی استفاده از آن‌ها به صورت مقدماتی در طراحی معماری می‌باشد. روش تحقیق: در این پژوهش از دو روش تحقیق کمی و کیفی استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، دانشجویان مقدمات طراحی معماری (2) دانشگاه سراسری، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام‌نور ارومیه بوده و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه منابع کتابخانه‌ای و مشاهده آثار دانشجویان و مصاحبه با اساتید و صاحب‌نظران معماری انجام شده است. مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: با توجه به مطالعه انجام شده، اولین قدم در شروع به طراحی، مطالعه گسترده در رابطه با موضوع می‌باشد. سپس به استخراج مفاهیم متعدد برگرفته از مطالعات پرداخته و مناسب‌ترین آن را انتخاب و با تولید ایده‌های متنوع مرتبط با مفهوم مورد نظر، مناسب‌ترین آن انتخاب می-شود، سپس مفهوم مورد نظر با استفاده از ایده انتخابی در قالب طرح معماری نمایش داده می‌شود و این نمایش می‌تواند گرایشی، فرم‌گرا، عملکردگرا، تحلیل‌گرا، فضاگرا و یا ترکیبی از این موارد باشد، که نتیجه این فرآیند منجر به شکل‌گیری طراحی پویا خواهد شد که هدف آن خلق آثار دارای معنا و مفهوم و پاسخ‌گویی به نیازهای مسئله می‌باشد.